Kazı çalışması devam eden Balatlar Kilisesi Sinop

Torunum Ege ile birlikte kazı çalışmalarını görmek için sabahın erken saatinde yola çıktık. Hava basık ve sıcaktı. Arkeolojik çalışmalar nasıl yapılıyor tarih nasıl ortaya çıkıyor? Torunum arkeolojiye meraklı. Ankara' daki MTA'nın müzesine altıncı gidişi.Bu soruların cevabını görmek istedik. Yıllar önce gitmiştim. Önü bahçe bostan ekilmiş atıl durumdaydı. Bu gidişimde inanamadım. Güzel bir ekip Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi öğretim üyesi Prof.Dr.Gülgün Köröğlu'nun  başkanlığında bir ekip tarafından çalışmalara başlanmış.
Sinop'un Ada mahallesindeki Balatlar Kilisesi olarak tanınan yapı ve kalıntısı şehir merkezinde yer alır.

Balatlar Kilisesi

Sinope Koimesis Kilisesi olarak da bilinen Balatlar Kilisesi, Sinop İli’nin Ada Mahallesindedir.

Balatlar Kilisesi’nin Özellikleri ve Tarihi

Balatlar Kilisesi’nin tarihi Bizans dönemine kadar uzanmaktadır. Bizans mimarisi olan Balatlar Kilisesi MS 660 yılında inşa edilmiştir. 3.062 m²’lik bir alanı kapsar. İlk inşasının Roma döneminde yapıldığı ve hamam olarak kullanıldığı düşünülmektedir. İlk kullanım amacı hamam olan bu yapının 6.-7. yüzyıllarda kilise olarak, 11.-13. yüzyıllarda tahıl deposu olarak kullanıldığı bilinmektedir. Selçuklu ve Osmanlıların eline geçmesinin ardından ise yerli Hıristiyan halka bırakılmıştır. Yerli Hıristiyan halk ise bu yapıyı Meryem ve Baş Melek Mikail’in birlikte anıldığı bir manastır olarak kullanmıştır. 1920 yıllarında ise ibadet amaçlı kullanılmak ile birlikte aynı zamanda mezarlık olarak da kullanıma sahip olmuştur.

Balatlar Kilisesi’nin tarihi şu ana kadar bulunan kalıtlara dayanılarak MS 1. yy’ a kadar ulaşmaktadır. Ancak bu kilisede kazı çalışmaları devam etmektedir.

Balatlar Kilisesi Arkeolojik Kazı Çalışmaları

Balatlar Kilisesi bölgesinde 2010 yılında  Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi” Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi sanat tarihi bölümü Prof. Dr.  Gülgün Köroğlu başkanlığında başlatılan ve hala günümüzde devam eden kazı çalışmaları vardır. Arkeolojik kazı çalışmaları sebebiyle, yapıyı çevreleyen bölge kamusallaştırılmıştır. Sürdürülen çalışmalar sayesinde Balatlar Kilisesi’nin tarihi çok farklı yeni bilgilere ulaşmıştır. Kazı çalışmalarında elde edilen en önemli buluntu ise Hz. İsa’ya ait olduğu tahmin edilen taş sandıktır. Bu taş sandığın içerisinde haç parçaları bulunmuştur.

İl Kültür Turizm Müdürü Hikmet TOSUN bu kazı çalışmaları hakkında şu ifade de bulunmuştur “Alandaki yerleşim yerleri ve binaları kamulaştırarak, burayı arkeolojik park haline getirmeyi planlıyoruz. En az 15  yıl sürecek bu kazının ne kadar bir alanı kapsayacağını bilemiyoruz. Büyük bir ören yerinin Sinop’a kazandırılacağını ve burasının Trabzon Meryem Ana Manastırından daha önemli bir yer haline geleceğine özellikle yabancı turizme pozitif katkı yapacağına inanıyoruz.”

Balat Kilisesi’ndeki Sıralar

Balatlar Kilisesindeki kazı çalışmaları devam ettikçe sürekli yeni bulgular ile yeni sıralar su üstüne çıkıyor. Sizler de tarih konusunda ilgiliyseniz, bu kadar eski bir yapının ve yapı alanının güncel çalışmalarını yerinde görmek istiyorsanız kesinlikle ziyaret etmelisiniz.